Nowe możliwości leczenia choroby zwyrodnieniowej u koni

/w , /Autor

Dr Bernard Turek, lek. wet. Olga Drewnowska

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest u koni dość częstą przyczyną kulawizn i pogorszenia wyników w sporcie, jak również obniżenia jakości życia zwierzęcia. W medycynie nie tylko zwierzęcej, ale przede wszystkim ludzkiej szuka się metod, które zahamują stan zapalny i zwyrodnienie a efekty utrzymają się przez długi czas. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat pojawiały się różne preparaty, jednak do tej pory lekarze nie byli zadowoleni ze skuteczności i trwałości efektów leczenia.

Stosunkowo niedawno na rynku pojawiła się nowa metoda leczenia – irap® firmy Orthogen IRAP to skrót od następujących słów: Interleukine Receptor Antagonist Protein, co w tłumaczeniu na język polski brzmi następująco: proteinowy antagonista dla receptora interleukiny 1. Interleukina 1 to cała grupa cytokin (substancji białkowych) odpowiedzialnych miedzy innymi za reakcję zapalną i odpowiedź immunologiczną (odporność). Zablokowanie receptora dla tych substancji powoduje zmniejszenie reakcji zapalnej. Metoda Irap® została opatentowana w Niemczech i już od około 10 lat leczy się nią stawy, także w Anglii czy USA. W Polsce jest znana od niedawna, lecz dotychczasowe wyniki potwierdzają skuteczność metody. Jej pozytywny wpływ na stawy wykorzystuje się już u ludzi stosując jej odpowiednik, czyli Orthokine®. Leczenie prowadzone jest przez specjalnie przygotowane placówki referencyjne.

Terapia irap® jest bardzo bezpieczna, gdyż opiera się na wykorzystywaniu naturalnych zdolności regeneracyjnych organizmu. Poddanemu leczeniu zwierzęciu aplikuje się specjalnie przygotowaną mieszaninę własnych białek ochronnych wyizolowanych i namnożonych z jego krwi. Wzrasta w ten sposób stężenie endogennego białka, które redukuje obszar zapalny blokując receptor Interleukiny-1, odpowiedzialnej za proces zapalny. Wszystko to prowadzi do złagodzenia bólu, redukcji stanu zapalnego i ogólnej poprawy funkcjonowania stawów. Ponadto terapia hamuje proces niszczenia chrząstek i zwyrodnienia stawów oraz znacznie wzmacnia możliwości obronne organizmu. Liczne badania udowadniają, że konie z widoczną kulawizną po zastosowaniu terapii mogą się cieszyć zdecydowanie lepszą sprawnością fizyczną.Zakłada się, że metoda irap® zapewnia polepszenie stanu zwyrodniałego stawu na okres przynajmniej dwóch lat. Te cechy czynią ją konkurencyjną w stosunku do wcześniej stosowanych metod z użyciem kwasu hialuronowego oraz sterydowych i niesterydowych leków przeciwzapalnych.

Przed rozpoczęciem terapii konieczna jest konsultacja z lekarzem weterynarii specjalizującym się w ortopedii. Gdy zwierzę zostanie zakwalifikowane do terapii, z jego żyły pobiera się odpowiednią ilość krwi, która następnie poddawana jest inkubacji przez okres 24h w temperaturze 37ºC. W tym czasie dochodzi do syntetyzowania białek przeciwzapalnych. Kolejnym krokiem jest oddzielenie od skrzepu krwi surowicy, w której znajdują się białka przeciwzapalne. Tak powstaje Autologiczna Kondycjonowana Surowica (ACS), która podawana jest w formie zastrzyku w chory staw, ścięgno, mięsień co 7 dni. Częstotliwość kuracji zwiększa się do 2 razy tygodniowo, gdy wymaga tego sytuacja i dotyczy ona koni sportowych znajdujących się akurat w trakcie zawodów. W przypadkach mniej zaawansowanych zastrzyki mogą być wykonywane w większych odstępach czasowych. Kolejne porcje surowicy do czasu ich wykorzystania przechowywane są w stanie zamrożonym i mogą być wykorzystane w ciągu 7 miesięcy od ich przygotowania.

Terapia wykorzystywana jest do leczenia przewlekłych chorób stawów, uszkodzeń ścięgien i ostrych zapaleń stawów z wysiękiem stawowym, szczególnie tam, gdzie wcześniejsze leczenie innymi preparatami okazało się nieskuteczne lub zbyt krótkotrwałe (np. kwas hialuronowy, sterydowe leki przeciwzapalne). Poza tym znajduje zastosowanie w leczeniu pooperacyjnym stawów i infiltracji kręgosłupa, przy zmianach w osteochondrozie (OCD) oraz różnego rodzaju defektach chrząstki stawowej. Dobre rezultaty zanotowano też przy zastosowaniu terapii Irap® w przypadkach urazów ścięgien Zaleca się również jej stosowanie w formie profilaktycznych zastrzyków poza sezonem jeździeckim lub przed wzmożonym wysiłkiem.

Terapia irap® krok po kroku

Terapia irap® jest przede wszystkim mało inwazyjna i bardzo bezpieczna. Wszystkie etapy wykonuje się zachowując wysokie standardy czystości, w tym wszelkie manipulacje surowicą – w sterylnych rękawiczkach, co minimalizuje ryzyko zakażenia. Pierwszym krokiem jest przygotowanie zestawu oraz pobranie około 50 ml krwi od konia z żyły jarzmowej:

Następnie krew jest inkubowana przez 24 godziny w temperaturze 37 stopni:

Po tym czasie inkubowaną krew odwirowuje się w wirówce, a oddzieloną surowicę dzieli na porcje różnej wielkości, które są potem wykorzystywane w iniekcjach. W zależności od ilości odwirowanej surowicy i objętości substancji, którą możemy podać w chore miejsce (staw, mięsień, ścięgno) otrzymuje się 4-6 porcji:

Tak przygotowane porcje surowicy można podać od razu w chore miejsce zamrozić i terapię zastosować w odstępach tygodnia, w zależności od lokalizacji. Podawanie surowicy wykonywane jest zawsze w warunkach sterylnych, aby zapobiec zakażeniu.

Dr n. wet. Bernard Turek – Kierownik Zakładu Chirurgii Dużych Zwierząt na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie, zajmuje się głównie chirurgią i ortopedią koni od ponad 20 lat. Autor wielu publikacji w czasopismach krajowych i zagranicznych. Jest współautorem stabilizatora zewnętrznego własnej konstrukcji przeznaczonego do leczenia złamań trzonu kości śródręcza III u koni.

Lek. wet. Olga Drewnowska – asystent naukowo-dydaktyczny Zakładu Chirurgii Dużych Zwierząt wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW, zajmuje się głównie anestezjologią, okulistyką i ortopedią. Jej publikacje można znaleźć m.in. w Gallopie.